Orthoptyddion

Ar adeg eu cofrestru, rhaid bod orthoptyddion yn gallu:

• 1. ymarfer yn ddiogel ac yn effeithiol o fewn cwmpas eu hymarfer

  
  1.1 gwybod lle mae terfynau eu hymarfer a phryd i geisio cyngor neu gyfeirio at weithiwr proffesiynol neu wasanaeth arall

  1.2 cydnabod yr angen i reoli eu llwyth gwaith a’u hadnoddau eu hunain yn ddiogel ac yn effeithiol, gan gynnwys rheoli’r baich emosiynol sydd ynghlwm â gweithio mewn amgylchedd lle mae pwysau

  1.3 cadw eu sgiliau a'u gwybodaeth yn gyfredol a deall pwysigrwydd datblygiad proffesiynol parhaus trwy gydol eu gyrfa

   

• 2. ymarfer o fewn terfynau cyfreithiol a moesegol eu proffesiwn

  
  2.1 cynnal safonau uchel o ran ymddygiad personol a phroffesiynol

  2.2 hyrwyddo a diogelu buddiannau defnyddwyr y gwasanaeth bob amser

  2.3 deall pwysigrwydd diogelu drwy edrych yn rhagweithiol am arwyddion o gam-drin, gan ddangos dealltwriaeth o brosesau diogelu perthnasol ac ymwneud â’r prosesau hynny ble bo angen

  2.4 deall beth mae Cyngor y Proffesiynau Iechyd a Gofal yn ei wneud yn ofynnol iddynt ei wneud, gan gynnwys, ond heb fod yn gyfyngedig i, safonau ymddygiad, perfformiad a moeseg

  2.5 deall a chynnal hawliau, urddas, gwerthoedd ac ymreolaeth defnyddwyr y gwasanaeth, gan gynnwys eu rôl yn y broses asesu, diagnosio, trin a/neu therapi

  2.6 cydnabod y dylai perthnasoedd â defnyddwyr y gwasanaeth, gofalwyr ac eraill fod yn seiliedig ar barch ac ymddiriedaeth gan y naill ochr a’r llall tuag at ei gilydd, gan gynnal safonau uchel o ofal ym mhob amgylchiad

  2.7 deall pwysigrwydd, a gallu sicrhau cydsyniad dilys, sy’n wirfoddol ac ar sail gwybodaeth, yn rhoi ystyriaeth briodol i alluedd, yn gymesur i’r amgylchiadau ac wedi’i gofnodi’n briodol

  2.8 deall pwysigrwydd galluedd yng nghyd-destun darparu gofal a thriniaeth

  2.9 deall cwmpas dyletswydd gofal proffesiynol, ac arfer y ddyletswydd honno

  2.10 deall deddfwriaeth, polisïau a chanllawiau sy’n berthnasol i’w proffesiwn a chwmpas eu hymarfer a’u rhoi ar waith

  2.11 cydnabod yr anghydbwysedd grym sy’n deillio o fod yn weithiwr gofal iechyd proffesiynol, a sicrhau nad ydynt yn camddefnyddio hynny er mantais bersonol

   

• 3. gofalu am eu hiechyd a’u lles, gan geisio cefnogaeth briodol pan fo angen

  
  3.1 adnabod gorbryder a straen ynddynt hwy eu hunain a chydnabod yr effaith bosib ar eu hymarfer

  3.2 deall pwysigrwydd eu hiechyd meddwl a’u hiechyd corfforol eu hunain a strategaethau lles o safbwynt cynnal cymhwyster i ymarfer

  3.3 deall sut i gymryd camau gweithredu priodol pe gallai eu hiechyd effeithio ar eu gallu i ymarfer yn ddiogel ac yn effeithiol, gan gynnwys ceisio cymorth a chefnogaeth pan fo angen

  3.4 datblygu a mabwysiadu strategaethau eglur ar gyfer hunan-ofal corfforol a meddyliol a hunan-ymwybyddiaeth, er mwyn cynnal safon uchel o ran effeithiolrwydd proffesiynol ac amgylchedd gweithio diogel

   

• 4. ymarfer fel gweithiwr proffesiynol ymreolus, gan ddefnyddio eu crebwyll proffesiynol eu hunain

  
  4.1 cydnabod eu bod yn gyfrifol yn bersonol am eu penderfyniadau a’u gweithredoedd, ac yn gallu eu cyfiawnhau

  4.2 defnyddio eu sgiliau, gwybodaeth a phrofiad, a’r wybodaeth sydd ar gael iddynt, i wneud penderfyniadau ar sail gwybodaeth a/neu gymryd camau gweithredu ble bo angen

  4.3 gwneud penderfyniadau rhesymegol i gychwyn, parhau, addasu neu roi’r gorau i driniaeth, neu ynglŷn â defnyddio technegau neu ddulliau gweithredu, a chofnodi’r penderfyniadau a’r rhesymeg yn briodol

  4.4 gwneud a derbyn atgyfeiriadau priodol, lle bo angen

  4.5 defnyddio’r gallu i wneud eu penderfyniadau e hunain

  4.6 dangos ymagwedd resymegol a systematig tuag at ddatrys problemau

  4.7 defnyddio sgiliau ymchwil, rhesymu a datrys problemau wrth benderfynu ar gamau gweithredu priodol

  4.8 deall yr angen i gymryd rhan weithredol mewn hyfforddiant, goruchwylio a mentora o safbwynt cynnal safonau ymarfer uchel, ac ymddygiad personol a phroffesiynol, a phwysigrwydd dangos hynny wrth ymarfer

  4.9 cydlynu llwybr cyflawn i ddefnyddwyr y gwasanaeth, lle bo hynny’n briodol, ac yn unol â chanllawiau lleol

   

• 5. deall effaith diwylliant, cydraddoldeb ac amrywiaeth ar ymarfer ac ymarfer mewn modd cynhwysol nad yw’n gwahaniaethu

  
  5.1 ymateb yn briodol i anghenion pob grŵp ac unigolyn wrth ymarfer, gan sylweddoli y gall hynny gael ei effeithio gan wahaniaeth o unrhyw fath gan gynnwys, ond heb fod yn gyfyngedig i, nodweddion gwarchodedig,* profiadau croestoriadol a gwahaniaethau diwylliannol

  5.2 deall deddfwriaeth cydraddoldeb a’i chymhwyso i’w hymarfer

  5.3 cydnabod effaith bosib eu gwerthoedd, eu credoau a’u rhagfarnau personol (a allai fod yn ddiarwybod) ar ymarfer a chymryd camau gweithredu personol er mwyn sicrhau bod holl ddefnyddwyr y gwasanaeth a’r holl ofalwyr yn cael eu trin yn briodol â pharch ac urddas

  5.4 deall y ddyletswydd i wneud addasiadau rhesymol o ran ymarfer a gallu gwneud a chefnogi addasiadau rhesymol yn eu hymarfer eu hunain ac ymarfer pobl eraill

  5.5 cydnabod nodweddion a goblygiadau rhwystrau sy'n atal cynhwysiant, gan gynnwys y rhai ar gyfer grwpiau sydd wedi’u hynysu’’n gymdeithasol

  5.6 mynd ati’n weithredol i herio’r rhwystrau hyn, gan gefnogi cyflwyno newid lle bynnag y bo modd

  5.7 cydnabod bod angen i ystyriaeth o gydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant gael ei ymgorffori yn y modd y cymhwysir holl safonau’r HCPC, ar draws pob maes ymarfer
  
  

  *Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 yn diffinio’r nodweddion gwarchodedig fel oed, anabledd, ailbennu rhywedd, hil, crefydd neu gred, rhyw, cyfeiriadedd rhywiol, priodas a phartneriaeth sifil a beichiogrwydd a mamolaeth. Mae deddfwriaeth cydraddoldeb gyfatebol yng Ngogledd Iwerddon yn diogelu oed, anabledd, rhywedd, hil, crefydd neu gred a chyfeiriadedd rhywiol.

   

• 6. deall pwysigrwydd cyfrinachedd a chynnal hynny

  
  6.1 cadw at ddyletswydd broffesiynol cyfrinachedd a deall pryd y gall fod angen datgelu

  6.2 deall egwyddorion llywodraethu gwybodaeth a data a bod yn ymwybodol o ddefnydd diogel ac effeithiol o wybodaeth iechyd, gofal cymdeithasol a gwybodaeth berthnasol arall

  6.3 adnabod ac ymateb yn amserol i sefyllfaoedd lle mae angen rhannu gwybodaeth er mwyn diogelu defnyddwyr y gwasanaeth, gofalwyr a/neu’r cyhoedd yn ehangach

  6.4 deall yr angen i sicrhau y cynhelir cyfrinachedd ym mhob sefyllfa ble mae defnyddwyr y gwasanaeth yn dibynnu ar gymorth ychwanegol i gyfathrebu (megis dehonglwyr neu gyfieithwyr)

  6.5 deall bod cysyniadau cyfrinachedd a chydsyniad ar sail gwybodaeth yn ymestyn i bob cyfrwng, gan gynnwys cofnodion clinigol darluniadol megis ffotograffau, recordiadau fideo a sain a llwyfannau digidol

   

• 7. cyfathrebu’n effeithiol

  
  7.1 defnyddio sgiliau llafar a dieiriau effeithiol a phriodol i gyfathrebu â defnyddwyr y gwasanaeth, gofalwyr, cydweithwyr ac eraill

  7.2 cyfathrebu yn Saesneg i’r safon ofynnol ar gyfer eu proffesiwn (yn cyfateb i lefel 7 System Ryngwladol Profi’r Saesneg (IELTS), heb unrhyw elfen islaw 6.5*)

  7.3 deall nodweddion a goblygiadau cyfathrebu llafar a dieiriau a sylweddoli sut mae’r rhain yn gallu cael eu heffeithio gan wahaniaeth o unrhyw fath gan gynnwys, ond heb fod yn gyfyngedig i, nodweddion gwarchodedig,** profiadau croestoriadol a gwahaniaethau diwylliannol

  7.4 gweithio gyda defnyddwyr y gwasanaeth a/neu eu gofalwyr i hwyluso’r rôl a ffeafrir gan ddefnyddiwr y gwasanaeth wrth wneud penderfyniadau, a rhoi’r wybodaeth y gall fod ei hangen arnynt i ddefnyddwyr y gwasanaeth a gofalwyr ble bo hynny’n briodol

  7.5 addasu eu dull o gyfathrebu er mwyn ateb anghenion a dewisiadau cyfathrebu unigol defnyddwyr y gwasanaeth a gofalwyr, a dileu unrhyw rwystrau rhag cyfathrebu lle bo modd

  7.6 deall yr angen i gefnogi anghenion cyfathrebu defnyddwyr y gwasanaeth a gofalwyr, megis trwy ddefnhyddio cyfieithydd neu ddehonglydd priodol

  7.7 defnyddio technolegau gwybodaeth, cyfathrebu a digidol sy’n briodol ar gyfer eu hymarfer

  7.8 deall yr angen i ddarparu’r wybodaeth angenrheidiol i ddefnyddwyr y gwasanaeth neu i bobl sy’n gweithredu ar eu rhan, mewn fformatau hygyrch, er mwyn eu galluogi i wneud penderfyniadau ar sail gwybodaeth

  7.9 cydnabod yr angen i addasu sgiliau rhyngbersonol ar gyfer asesu a rheoli plant
  
  

  * Mae’r System Ryngwladol Profi Saesneg (IELTS) yn profi hyfedredd yn y Saesneg. Rhaid i ymgeiswyr sydd wedi cymhwyso y tu allan i’r Deyrnas Unedig nad ydy’r Saesneg yn iaith gyntaf iddynt ac nad ydynt yn ymgeisio trwy Lwybr Cyd-gydnabod y Swistir (SMR) ddarparu tystiolaeth i gadarnhau eu bod wedi cyflawni'r safon angenrheidiol. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yma: Datganiad ar anghenion hyfedredd yn y Saesneg ar gyfer gweithwyr proffesiynol iechyd a gofal sydd wedi’u hyfforddi’n rhyngwladol.
  
  ** Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 yn diffinio’r nodweddion gwarchodedig fel oed, anabledd, ailbennu rhywedd, hil, crefydd neu gred, rhyw, cyfeiriadedd rhywiol, priodas a phartneriaeth sifil a beichiogrwydd a mamolaeth. Mae deddfwriaeth cydraddoldeb gyfatebol yng Ngogledd Iwerddon yn diogelu oed, anabledd, rhywedd, hil, crefydd neu gred a chyfeiriadedd rhywiol.

   

• 8. gweithio gydag eraill mewn modd priodol

  
  8.1 gweithio mewn partneriaeth â defnyddwyr y gwasanaeth, gofalwyr, cydweithwyr ac eraill

  8.2 cydnabod egwyddorion ac arferion gweithwyr proffesiynol a systemau iechyd a gofal eraill a’r ffordd maent yn rhyngweithio â’u proffesiwn hwythau

  8.3 deall yr angen i ddatblygu a chynnal perthnasoedd proffesiynol fel ymarferydd ymreolus ac hefyd yn gydweithredol fel aelod o dîm

  8.4 cyfrannu’n effeithiol at waith a gaiff ei gyflawni fel rhan o dîm amlddisgyblaethol

  8.5 adnabod gorbryder a straen yn nefnyddwyr y gwasanaeth, gofalwyr a chydweithwyr, gan addasu eu hymarfer a darparu cefnogaeth lle bo’n briodol

  8.6 deall rhinweddau, ymddygiadau a manteision arwain

  8.7 cydnabod bod arwain yn sgil y gall pob gweithiwr proffesiynol ei ddangos

  8.8 adnabod eu rhinweddau, ymddygiadau a dulliau gweithio arweiniol eu hunain, gan ystyried pwysigrwydd cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant

  8.9 dangos ymddygiadau arweiniol sy’n briodol yn eu hymarfer

  8.10 bod yn ddelfryd ymddwyn i eraill

  8.11 hyrwyddo ac ymwneud â dysgu pobl eraill

  8.12 deall yr angen i ymgysylltu â defnyddwyr y gwasanaeth a gofalwyr wrth gynllunio a gwerthuso elfennau diagnostig ac ymyriadau therapiwtig er mwyn diwallu eu hanghenion a chyflawni eu nodau

  8.13 cydnabod yr angen i gyfranogi'n effeithiol mewn cynllunio, gweithredu a gwerthuso dulliau amlddisgyblaethol o ddarparu gofal iechyd drwy gyswllt â gweithwyr proffesiynol iechyd eraill neu weithwyr proffesiynol gofal cymdeithasol

  8.14 deall rôl yr orthoptydd mewn perthynas â hybu iechyd y llygaid gan weithwyr iechyd proffesiynol eraill

   

• 9. cynnal cofnodion mewn modd priodol

  
  9.1 cadw cofnodion llawn, eglur a chywir yn unol â deddfwriaeth, protocolau a chanllawiau perthnasol

  9.2 rheoli cofnodion a phob gwybodaeth arall yn unol â deddfwriaeth, protocolau a chanllawiau perthnasol

  9.3 defnyddio offer cadw cofnodion digidol, lle bo angen

   

• 10. myfyrio ar ymarfer a’i adolygu

  
  10.1 deall gwerth ymarfer myfyriol a’r angen i gofnodi canlyniad myfyrio o’r fath er mwyn cefnogi gwella parhaus

  10.2 cydnabod gwerth adolygiadau amlddisgyblaethol, cynadleddau achosion a dulliau eraill o adolygu

   

• 11. sicrhau ansawdd eu hymarfer

  
  11.1 ymwneud ag ymarfer sy’n seiliedig ar dystiolaeth

  11.2 casglu a defnyddio adborth a gwybodaeth, gan gynnwys data ansoddol a meintiol, er mwyn gwerthuso ymateb defnyddwyr y gwasanaeth i’w gofal

  11.3 monitro a gwerthuso ansawdd yr ymarfer yn systematig, a chynnal proses rheoli ansawdd a sicrhau ansawdd effeithiol tra’n gweithio tuag at wella’n barhaus

  11.4 ymwneud â rheolaeth ansawdd, gan gynnwys rheoli ansawdd, sicrhau ansawdd, llywodraethu clinigol a’r defnydd o ddulliau priodol i fesur canlyniadau

  11.5 gwerthuso cynlluniau gofal neu gynlluniau ymyrryd gan ddefnyddio dulliau priodol i fesur canlyniadau, ar y cyd a defnyddiwr y gwasanaeth lle bo modd, ac adolygu’r cynlluniau yn ôl yr angen

  11.6 cydnabod gwerth casglu a defnyddio data ar gyfer rhaglenni sicrhau a gwella ansawdd

   

• 12. deall a chymhwyso cysyniadau allweddol y sylfaen wybodaeth sy’n berthnasol i’w proffesiwn

  
  12.1 gwerthfawrogi, a dwyn gwybodaeth yn rhagweithiol o, brofiadau byw o iechyd a salwch, yn ogystal ag effeithiau anablu ac allgáu cymdeithasol, ac ystyried hynny ochr yn ochr â gwybodaeth ddiagnostig sy’n berthnasol i’w proffesiwn

  12.2 dangos ymwybyddiaeth o egwyddorion a ffyrdd o gymhwyso ymholi gwyddonol, gan gynnwys gwerthuso effeithiolrwydd triniaethau a’r broses ymchwil

  12.3 cydnabod rôl/rolau gweithwyr proffesiynol eraill mewn iechyd a gofal a deall sut y gallant fod yn gysylltiedig â rôl therapyddion celfyddydau o fewn y timau integredig sy’n gwasanaethu cymunedau

  12.4 deall strwythur a swyddogaeth systemau a gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol yn y Deyrnas Unedig

  12.5 deall twf dynol, yn gorfforol ac yn feddyliol, a datblygiad dynol drwy gydol oes, fel y mae’n berthnasol i ymarfer orthopteg

  12.6 deall datblygiad swbstradau anatomegol a’u perthnasedd i ddatblygiad golwg sengl deulygad, gweithrediad y golwg a chanfyddiad gweledol

  12.7 gwybod beth yw datblygiad anatomegol a ffisiolegol manwl system y golwg, a deall pa gydrannau o lwybr y golwg a’r cortecs sy’n berthnasol i agweddau penodol i weithrediad y golwg a chanfyddiad gweledol

  12.8 deall niwroanatomi ac effaith amharu ar lwybrau nerfol ar system y golwg, nerfau creuanol a rheolaeth uwchniwclear ar symudiadau’r llygaid

  12.9 gwybod pa ffactorau sy’n dylanwadu ar amrywiadau unigol mewn gallu a datblygiad dynol

  12.10 dangos ymwybyddiaeth o ymddygiad dynol a deall yr angen i fod yn sensitif i agweddau seicogymdeithasol cyflyrau’r llygaid, gan gynnwys llygaid croes

  12.11 gwybod sut y gall seicoleg a chymdeithaseg lywio dealltwriaeth o iechyd, afiechyd a gofal iechyd yng nghyd-destun orthopteg, a sut i gymhwyso hynny mewn ymarfer

  12.12 deall sail ddamcaniaethol asesu ac ymyrryd, a’r amrywiaeth o ddulliau ar gyfer eu cyflawni

  12.13 deall aliniad y llygaid a golwg sengl deulygad, a’r elfennau synhwyraidd ac echddygol sydd eu hangen er mwyn cyflawni a chynnal y rhain

  12.14 gwybod am yr egwyddorion sy’n sail i weithrediad y golwg a datblygiad y golwg, a gallu eu cymhwyso mewn ymarfer clinigol

  12.15 deall y ffactorau sy’n gallu peri amharu ar olwg deulygad

  12.16 gwybod am yr egwyddorion sy’n sail i olwg deulygad, sut i ymchwilio iddo ac arwyddocâd ei bresenoldeb neu ei absenoldeb, a gallu eu cymhwyso mewn ymarfer clinigol

  12.17 deall egwyddorion canfyddiad unllygad a deulygad, a swbstrad anatomegol y gweithrediadau hyn

  12.18 deall gwall plygiant a’i effaith ar alinio’r llygaid, canfyddiad gweledol a datblygiad y golwg

  12.19 gwybod sut mae cydgyfeiriant, cymhwysiad ac adwaith canhwyllol yn effeithio ar ymchwiliad, diagnosis a rheoli defnyddwyr y gwasanaeth, a gallu eu cymhwyso mewn ymarfer clinigol

  12.20 deall systemau symudoldeb llygadol, eu rheolaeth nerfol a sut mae strwythurau anatomegol nodweddiadol ac annodweddiadol yn dylanwadu arnynt

  12.21 gwybod am yr egwyddorion sy’n sail i symudoldeb ociwlar a’u perthnasedd i ddiagnosis a rheoli, a gallu eu cymhwyso mewn ymarfer clinigol

  12.22 gwybod beth yw’r mecanweithiau synhwyraidd ac echddygol ymaddasol sy’n digwydd er mwyn cyfadfer oherwydd llygaid croes ac annormaleddau mewn golwg deulygad

  12.23 deall yr anawsterau gweithredol a chanfyddiadol a allai ddeillio o ganlyniad i namau mewn gweithrediad echddygol gweledol, deulygad neu ociwlar

  12.24 deall effaith anhwylderau caffaeledig eraill y corff ar y llygad, y systemau echddygol gweledol ac ociwlar, gan gynnwys clefydau endocrinaidd, awtoimiwn, oncolegol, trawma, seicolegol a niwrolegol

  12.25 gwybod am yr ystod o gyflyrau offthalmig sy’n gallu amharu ar y golwg, golwg deulygad a chynhyrchu anhwylderau symudiadau llygaid

  12.26 deall egwyddorion cyfarpar orthoptig ac offthalmolegol a ddefnyddir yn ystod y broses ymchwilio, a deall sut i'w cymhwyso

  12.27 cynllunio, gweithredu a gwerthuso rhaglenni priodol i sgrinio’r golwg

  12.28 dangos defnydd diogel o feddyginiaethau, gan gynnwys gallu ymgymryd â chyfrifiadau cyffuriau yn gywir

  12.29 deall egwyddorion ffarmacolegol sy’n cynnwys ffarmacoddeinameg a ffarmacogineteg meddyginiaethau sy’n berthnasol i’w hymarfer a sut gallai’r rhain gael eu newid gan nodweddion penodol

  12.30 deall y cyd-destun cyfreithiol sy’n berthnasol i’r defnydd o eithriadau ar gyfer gwerthu, cyflenwi a rhoi meddyginiaethau, yn ogystal â pholisi a chanllawiau lleol a chenedlaethol cyfredol ynglŷn â’r defnydd o feddyginiaethau

  12.31 deall y gwahaniaethau rhwng gwerthu, cyflenwi a rhoi meddyginiaethau drwy ddefnyddio eithriadau, mecanweithiau cyflenwi neu roddi eraill a mecanweithiau rhagnodi

  12.32 deall pryd i werthu neu gyflenwi meddyginiaethau trwy ddefnyddio eithriadau, ar sail archwiliad perthnasol, asesiad a chymryd hanes

  12.33 deall y gwahanol ddulliau anffarmacolegol a ffarmacolegol o addasu rheolaeth afiechyd sy’n berthnasol i’w hymarfer a risgiau a manteision pob opsiwn

  12.34 deall y potensial i feddyginiaethau achosi effeithiau andwyol a sut i’w lleihau, gan gynnwys effeithiau a achosir gan feddyginiaethau a roddir trwy gamgymeriad

  12.35 monitro adwaith i feddyginiaethau ac addasu neu roi’r gorau i driniaeth fel y bo’n briodol o fewn cwmpas eu hymarfer proffesiynol, gan gynnwys cyfeirio at weithiwr proffesiynol arall

  12.36 cymhwyso egwyddorion ymarfer sy’n seiliedig ar dystiolaeth, gan gynnwys effeithiolrwydd clinigol a chost effeithiolrwydd, i gyflenwi a rhoi meddyginiaethau a restrir fel eithriadau sy’n berthnasol i’w hymarfer

  12.37 deall ymwrthedd gwrthficrobaidd a rolau atal a rheoli heintiau

  12.38 deall pwysigrwydd gwneud penderfyniadau ar y cyd â defnyddwyr y gwasanaeth i annog hunan-ofal a chadw at gyngor ynglŷn a meddyginiaethau

   

• 13. defnyddio gwybodaeth a sgiliau perthnasol i lywio ymarfer

  
  13.1 newid eu hymarfer yn ôl yr angen er mwyn ystyried datblygiadau a thechnolegau newydd a chyd-destunau sy’n newid

  13.2 casglu gwybodaeth briodol

  13.3 dadansoddi’r wybodaeth a gesglir a'i gwerthuso'n feirniadol

  13.4 dethol a defnyddio technegau a chyfarpar asesu priodol

  13.5 cynnal a chofnodi asesiadau trylwyr, sensitif a manwl

  13.6 cynnal neu drefnu ymchwiliadau yn unol â’r hyn sy’n briodol

  13.7 cyflawni gweithdrefnau asesu neu fonitro, triniaeth, therapi neu weithredoedd eraill priodol yn ddiogel ac yn effeithiol

  13.8 adnabod ystod o fethodolegau ymchwil sy’n berthnasol i’w rôl

  13.9 cydnabod gwerth ymchwil o safbwynt gwerthuso ymarfer yn feirniadol

  13.10 gwerthuso ymchwil a thystiolaeth arall yn feirniadol er mwyn llywio eu hymarfer eu hunain

  13.11 cynnwys defnyddwyr y gwasanaeth mewn ymchwil fel y bo’n briodol

  13.12 defnyddio prosesau diagnostig a therapiwtig i fynd i’r afael ag anomaleddau mewn golwg deulygad, gweithrediad y golwg a namau symudoldeb ociwlar, â chanlyniad a ddiffinnir yn glinigol y gellir ei gofnodi a’i fonitro mewn modd sy’n briodol i ymarfer orthoptig diogel

  13.13 gwybod beth yw egwyddorion technegau mesur a ddefnyddir i asesu golwg deulygad a chyflyrau ociwlar eraill a sut i’w cymhwyso

  13.14 cynnal ymchwiliad trylwyr i symudoldeb ociwlar

  13.15 cymryd hanes achos cynhwysfawr

  13.16 gwybod beth yw’r profion sydd eu hangen i gynorthwyo i wneud diagnosis gwahaniaethol

  13.17 nodi ble mae angen clinigol am ymchwiliadau neu ymyriadau meddygol, niwrolegol, cymdeithasol neu seicolegol

  13.18 defnyddio technegau ymchwilio i ganfod namau ociwlar o fewn poblogaeth benodol er mwyn llunio diagnosis a dyfeisio dull gweithredu priodol

  13.19 diagnosio cyflyrau a dethol dull rheoli priodol

  13.20 diagnosio ystod o namau ar y golwg, golwg deulygad a symudoldeb ociwlar a phob categori o lygaid croes

  13.21 nodi newidiadau patholegol a nodweddion clinigol cysylltiedig mewn cyflyrau a welir yn gyffredin gan orthoptyddion

  13.22 deall egwyddorion a thechnegau plygiant gwrthrychol a goddrychol, a gallu ei gyflawni

  13.23 deall yr egwyddorion a’r technegau a ddefnyddir, a gallu cynnal archwiliad o segmentau blaen ac ôl y llygad

  13.24 deall yr egwyddorion a’r technegau a ddefnyddir, a gallu cynnal asesiadau o feysydd golwg

  13.25 deall yr egwyddorion a’r technegau a ddefnyddir wrth gynnal asesiad electroffisiolegol o weithrediad y golwg a llwybr y golwg

  13.26 llunio cynlluniau rheoli penodol a phriodol, a gosod amserlenni

  13.27 gwybod sut i ddefnyddio ymyriadau orthoptig ac offthalmolegol yn briodol yn ystod camau gwahanol datblygiad y golwg a heneiddio

  13.28 gwybod sut i ddefnyddio dulliau optegol i ddylanwadu ar y golwg a golwg deulygad

  13.29 adnabod a chofnodi unrhyw adwaith niweidiol i driniaeth a gweithredu’n briodol mewn ymateb i hynny

  13.30 gwybod beth yw rôl, gweithredoedd ffarmacolegol, arwyddion a gwrtharwyddion clinigol cyffuriau offthalmig a sut gellir eu dethol a’u defnyddio mewn ymarfer orthoptig

  13.31 deall ymchwil ym meysydd symudoldeb ociwlar, llygaid croes, amblyopia ac anhwylderau deulygad a sut y gallai effeithio ar ymarfer

   

• 14. sefydlu a chynnal amgylchedd ymarfer diogel

  
  14.1 deall yr angen i gynnal eu diogelwch eu hunain a diogelwch eraill, gan gynnwys defnyddwyr y gwasanaeth, gofalwyr a chydweithwyr

  14.2 dangos ymwybyddiaeth o ddeddfwriaeth iechyd a diogelwch berthnasol a chydymffurfio â’r holl weithdrefnau gweithredu a pholisïau lleol

  14.3 gweithio’n ddiogel, gan gynnwys gallu dethol technegau priodol ar gyfer rheoli peryglon a rheoli, lleihau neu ddileu risgiau, mewn modd diogel ac yn unol â deddfwriaeth iechyd a diogelwch

  14.4 dethol cyfarpar diogelu personol (PPE) priodol a’i ddefnyddio’n gywir

  14.5 sefydlu amgylcheddau diogel ar gyfer ymarfer, sy’n rheoli risgiau mewn modd priodol

  14.6 gwybod sut i osod neu lonyddu defnyddwyr y gwasanaeth yn gywir er mwyn cynnal ymyriadau diogel ac effeithiol

   

• 15. hyrwyddo iechyd ac atal afiechyd

  
  15.1 deall rôl eu proffesiwn o ran hybu iechyd, addysg iechyd ac atal afiechyd

  15.2 deall sut y gall ffactorau cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol (penderfynyddion iechyd ehangach) ddylanwadu ar iechyd a lles unigolyn

  15.3 grymuso a galluogi unigolion (gan gynnwys defnyddwyr y gwasanaeth a chydweithwyr) i chwarae rhan wrth reoli eu hiechyd eu hunain

  15.4 ymwneud ag iechyd galwedigaethol, gan gynnwys bod yn ymwybodol o anghenion brechu